Phụ nữ Mỹ du lịch thế nào gần 100 năm trước

Ngày 26/8 hàng năm được chọn là Ngày Bình đẳng của phụ nữ tại Mỹ. Tuy nhiên những năm 1920, quyền của phụ nữ bị bó hẹp, bao gồm cả quyền ra nước ngoài.

Hai người phụ nữ ngồi bên bờ sông Avon ở Stratford, Anh. Ảnh: Clifton R. Adams.

Hộ chiếu

Nếu một phụ nữ đã kết hôn và đi nước ngoài, danh tính của cô được xác định trong cuốn hộ chiếu của người chồng, như “Ông John Doe và vợ”. Nếu phụ nữ muốn xin cấp hộ chiếu để du lịch một mình, hộ chiếu vẫn chỉ ghi tên là ‘Bà John Doe’. Chỉ phụ nữ chưa kết hôn mới được cấp hộ chiếu với tên khai sinh.

Nhưng thực tế, phụ nữ không được phép đi chơi xa một mình ở những nơi đến lần đầu.

Craig Robertson, nhà sử học truyền thông tại Đại học Northwestern, Mỹ, nhận định: “Cho dù phụ nữ đi một mình dưới tên chồng hay chưa kết hôn và du lịch một mình, đây vẫn được coi là bất thường”.

Dẫu vậy, vẫn có phụ nữ làm việc này trong những năm 1920. Vài người trong số họ không muốn mang theo hộ chiếu ghi tên chồng. Nhà báo Ruth Hale là một ví dụ. Cô là người thành lập Liên đoàn Lucy Stone năm 1921 để phản đối quy định của chính phủ. Bốn năm sau, liên đoàn giúp đỡ nhà văn Doris E. Fleischman trở thành phụ nữ đầu tiên nhận được hộ chiếu mang tên khai sinh của mình.

Khác biệt giữa phụ nữ da màu và da trắng khi du lịch

Không phải ai cũng bình đẳng khi ra nước ngoài. Đặc biệt, những người Mỹ bản địa không phải công dân Mỹ, thậm chí còn không được đi du lịch trong chính quốc gia của họ. Đối với phụ nữ da màu có khả năng tài chính, ra nước ngoài còn là cách họ né tránh nạn phân biệt chủng tộc ở Mỹ.

Bessie Coleman là một ví dụ. Cô được cấp hộ chiếu và theo học trường hàng không tại Pháp vì không trường đào tạo bay nào ở Mỹ chấp nhận cô. Sau đó, Coleman trở thành phụ nữ da màu đầu tiên ở Mỹ có bằng phi công.

Tuy nhiên, Mỹ từng từ chối cấp hộ chiếu cho nhiều phụ nữ da màu, trong đó có nhà báo Ida B. Wells-Barnett. Bà thường xuyên du lịch châu Âu những năm 1890, khi hộ chiếu là thứ không cần thiết. Đến năm 1918 mọi thứ rất khác: Mỹ từ chối cấp hộ chiếu cho Wells-Barnett đến Hội nghị Hoà bình Paris vì coi công dân này là “kẻ kích động quần chúng”.

Phụ nữ da màu cũng phải đối mặt với nạn phân biệt đối xử trên các phương tiện giao thông công cộng vào những năm 1920, khi nhiều người Mỹ chuyển lên phía bắc trong thời kỳ của “Cuộc di cư vĩ đại”. Thời ấy, ôtô dần xuất hiện nhiều bên cạnh các phương tiện giao thông công cộng. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải lựa chọn an toàn với phụ nữ da màu.

Cuốn sách “The Negro Motorist Green” từng được xuất bản vào năm 1936, có mô tả chi tiết về những điểm dừng an toàn và nguy hiểm cho người da màu khi đến vùng Jim Crow South. Các khu du lịch dành cho người da màu ở phía bắc và phía nam là điểm đến an toàn cho những kỳ nghỉ của người Mỹ gốc Phi. Thế nhưng lái xe đến đây vẫn rất nguy hiểm, nếu họ không biết dừng đúng trạm đổ xăng.

Một phụ nữ đứng cạnh chiếc xe khi chờ đổ xăng tại Washington, Mỹ những năm 1920. Ảnh: Edwin L. Wisherd.

Ngược lại, phụ nữ da trắng trung lưu có thể đi du lịch xuyên quốc gia với bạn bè suốt mùa hè nhờ sở hữu xe hơi. Nhiều người còn có xuất bản những bài viết về trải nghiệm trong mỗi hành trình của họ.

Giống như quyền bầu cử, du lịch không bình đẳng với tất cả phụ nữ tại Mỹ vào thập niên 20 của thế kỷ trước. Phụ nữ da trắng tự do hơn nhiều so với phụ nữ da màu – những người có quyền bỏ phiếu ở miền bắc nhưng không thể làm điều đó ở miền nam cho đến năm 1965. Tương tự, phụ nữ bản địa Mỹ không được công nhận là công dân Mỹ cho đến năm 1924 và không giành được quyền biểu quyết đầy đủ ở mọi tiểu bang cho đến năm 1962.

 
 

Phụ nữ đi du lịch thế nào những năm 1920

Kiều Dương (theo National Geographic)