Thị trấn hình lục giác đầu tiên ở châu Âu

Nằm ở tỉnh Catania, thuộc đảo Sicily, Italy, Grammichele được thành lập sau trận động đất lớn, xảy ra năm 1693. Thảm họa này càn quét, xóa sổ một khu định cư trước đó có tên là Occhialà, phía bắc của trấn Grammichele bây giờ. Những người sống sót sau đó xây dựng thị trấn mới, đặt tên là Grammichele, theo tên Thánh Michele. Người dân hy vọng vị thánh sẽ bảo vệ thị trấn mới khỏi những thảm họa tiếp theo.

Ngôi làng nhìn từ trên cao. Ảnh: Amusing Planet.

Chính hoàng tử xứ Roccella và Butera, Carlo Maria Carafa Branciforte, đã ra lệnh xây dựng thị trấn. Được thiết kế bởi Michele da Ferla, Grammichele được mệnh danh là thành phố đầu tiên ở châu Âu được quy hoạch theo hình lục giác, theo Amusing Planet.

Nhiều ý kiến cho rằng quy hoạch này được lấy cảm hứng từ Palmanova, một thị trấn kiên cố được xây dựng một trăm năm trước. Sự khác biệt là Palmanova dựa trên đa giác chín mặt, trong khi Grammichele là hình lục giác với khả năng mở rộng vô tận. Cả thị trấn được chia thành 6 khu vực, với 6 con đường huyết mạch hội tụ về quảng trường chính.

Catania là thành phố lớn thứ hai ở tỉnh đảo miền nam nước Italy, Sicily, sau Palermo. Ảnh: Filmi-onlain.

Trong thị trấn, nhiều khu vực được tạo ra để người dân tụ tập phòng khi thiên tai xảy ra. Những khu vực hình vuông này rộng tương đương nhau. Tất cả được kết nối bởi mạng lưới đường đồng tâm xung quanh quảng trường hình lục giác chính hay được gọi là quảng trường Hoàng tử Carafa. Ngoài hình lục giác, người ta thiết kế bốn quận hình chữ nhật. Một trong số đó được dự kiến xây dựng Cung điện Hoàng tử song chưa bao giờ thành hiện thực.

Ngày nay, quy hoạch hình lục giác rất hiếm. Đầu thế kỷ 20, nhiều bài báo, nghiên cứu về cấu trúc xây dựng đặc biệt này được thực hiện, thu hút sự chú ý của các nhà quy hoạch, kiến trúc sư thời bấy giờ. Tuy nhiên, không ai có thể đưa ra hay xây dựng được bố cục này theo quy mô lớn.

Kiến trúc sư, nhà sử học nghệ thuật ở New York, Charles Lamb cho rằng quy hoạch hình lục giác là giải pháp thiết thực và nghệ thuật cho các thành phố hiện đại. Charles nhận định hệ thống như vậy không chỉ cho phép tạo ra những đại lộ đẹp theo phong cách châu Âu, mà còn tạo cơ hội để thành phố phát triển và người dân có cuộc sống lành mạnh. 

Kỹ sư Australia, Rudoff Mueller, cho rằng quy hoạch này sẽ tiết kiệm được các đường ống nước nhưng vẫn phục vụ cho số lượng lớn các tòa nhà. Nhiều ý kiến khác hình dung trước đây có thể những thị trấn nhỏ hình lục giác kết nối với nhau thành các đô thị lớn.

Tuy nhiên, sự hỗn loạn trong Thế chiến thứ 2 đã chấm dứt kế hoạch này. Thực tế, việc quy hoạch thành phố thành những khối lục giác rất khó khả thi. Làm thế nào để đặt tên các đường phố hay tòa nhà? Làm sao để một người lạ có thể khám phá hình lục giác? Bên cạnh đó, nhiều người dân không thích mua nhà ở những lô đất hình tam giác hay góc lồi lõm.

Vân Phạm