Những món quà ngon từ cốm mùa thu

Hà Nội chỉ thực sự bước vào thu khi đất trời trở nên hiền hòa, dễ chịu. Trong cái không khí trong lành và mát mẻ ấy, người bước chân theo nhịp những con phố phủ đầy lá vàng rớt rụng, rồi bất giác với gọi theo cô hàng cốm bán rong phía cuối đường để mua chừng vài ba gói cốm về nhà.

Cốm mùa thu theo chân người xuống phố. Ảnh: Lam Linh

Hà Nội có nhiều nơi làm cốm nhưng nổi tiếng nhất chính là cốm làng Vòng. Có lẽ chính vì sự kỳ công trong cả một quá trình mà cốm nơi đây, hạt nào hạt nấy có vị dẻo ngọt đặc trưng và hương thơm từ những cánh đồng quê mùa lúa chẳng nỡ chối từ. Thế nên nhìn cái cách người làng Vòng làm cốm mới thấy được sự tỉ mỉ, kỹ lưỡng và cả tâm huyết đong đầy trong từng hạt. Thông thường mỗi mẻ cốm làm ra sẽ có ba loại: Cốm đầu hay cốm lá me có hạt mỏng, mềm và dẻo, cốm cuối nia là loại cốm có hạt to, dày, hơi cứng và cốm giữa mùa là những hạt cốm dày và không cứng như cốm cuối nia.

Xem video Cốm làng Vòng Hà Nội

Bắt đầu bước vào mùa thu, ấy cũng là thời điểm bước vào mùa cốm, người ra chợ chỉ cần nhìn thấy những chiếc thúng phủ lá khoai ráy hay lá sen xanh có cắm thêm vài ba nhành lúa là biết ngay có thể mua cốm về nhà. Cốm mua đầu mùa thường được tranh thủ ăn cùng chuối tiêu trứng quốc, là những quả chuối chín vàng và thoảng mùi thơm ngọt ngào. Chỉ cần cắt chuối thành từng đoạn ngắn hoặc bẻ làm đôi, chấm vào những hạt cốm được giữ mềm sau lớp lá là có thể thưởng thức hương vị dẻo bùi quyện cùng thứ vị ngọt dịu. Khách tới Hà Nội đầu mùa thu cũng thường ấn tượng vì món ngon đặc biệt là vì thế.

Sau những hạt cốm thơm đầu mùa là món chả cốm béo ngậy được chuẩn bị cho bữa tối trong gia đình. Vẫn là những hạt cốm xanh nhưng giờ được trộn chung cùng thịt xay, mỡ phần và gia vị sau đó nặn thành miếng cỡ lòng bàn tay. Nhà ai cầu kỳ thì bổ sung thêm chút bột mì, bột nở hay bột năng. Miếng chả cốm còn sống được đem hấp qua sau đó mới chiên vàng trên chảo dầu nóng. Vào những ngày tiết trời se lạnh, chả cốm nóng giòn được ăn cùng bánh mỳ, bún hoặc cơm. Món ngon có vị dẻo thơm từ cốm, xốp từ lớp vỏ ngoài và đậm đà của thịt khiến bữa cơm cứ thế mà nhanh chóng vơi đi.

Ngoài chả cốm ăn kèm cơm trong bữa ăn gia đình, một món ngon từ cốm nữa cũng không thể không nhắc tới là xôi cốm. Vẫn là nét đặc trưng vốn có của cốm mùa thu nhưng khi được biến tấu thành món xôi mềm dẻo, từng hạt cốm lại trở nên thật khác biệt. Đó chính là vị thơm bùi của đậu xanh, của xôi vò, vị ngọt của xôi dừa và hương lúa thơm trong từng hạt cốm. Người thích ăn ngọt khi nhâm nhi ăn thử chắc hẳn sẽ thấy thích thú và ngạc nhiên.

Cốm có màu xanh vàng tự nhiên hấp dẫn. Ảnh: ngoisao

Bên cạnh chuối trứng quốc chấm cốm mùa thu hay xôi cốm ngon ngọt, người Hà Nội cũng thường nhắc về chè cốm, đặc biệt là người trẻ, những người thường thích thú với các món chè ngon. Không giống như những món chè thịnh hành khác, chè cốm không ngọt sắc mà chỉ có vị ngọt nhẹ nơi đầu lưỡi cùng hương thơm thoang thoảng khó có thể chối từ. Nhâm nhi một cốc chè dẻo vị cốm, thơm mùi đậu xanh, va ni và béo của nước cốt dừa để ngắm mùa thu đi ngang cửa cũng là một ý hay cho những ngày trời trong trẻo, thanh mát.

Và tới khi muốn tìm một món ngon thực sự khác biệt thì bánh cốm lại chính là thứ để tìm về. Sở dĩ bánh cốm trở nên đặc biệt hơn hẳn so với nhưng món ngon làm từ cốm khác là vì cốm không còn được giữ nguyên hạt như ban đầu mà được quyện thành lớp bánh dẻo cùng đường kính trắng. Mỗi chiếc bánh mỏng chỉ to cỡ lòng bàn tay người lớn được gói giấy bóng kính trắng bên ngoài và được đựng trong những chiếc hộp xinh xắn màu xanh lá mạ chính là món quà ý nghĩa tặng khách phương xa khi có dịp ghé qua Hà Nội.

Cốm còn được chế biến thành nhiều món ngon khác hấp dẫn. Ảnh: ngoisao

Hà Nội vẫn chờ khách ghé qua mỗi đợt thu về bằng những món quà ngọt ngào từ cốm. Dừng chân tại thành phố trong một ngày thu đầy nắng, đừng quên kiếm tìm một hàng cốm thơm để nhâm nhi từng hạt xanh ngọt mát, để thứ hương đồng nội cứ mãi dịu dàng quẩn quanh.

Diệu Huyền