Nghề bồi giấy làm mặt nạ Trung Thu ở Hưng Yên

Làng Ông Hảo (hay làng Hảo) nằm ở xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên, cách trung tâm Hà Nội khoảng 30 km và mất 45 phút di chuyển. Đây là ngôi làng làm nghề đồ chơi Trung Thu truyền thống có từ lâu đời.

Các sản phẩm chủ yếu của làng Ông Hảo là trống, mặt nạ giấy bồi hình động vật như sư tử, lân, chó, mèo, lợn, trâu, thỏ… Hiện tại làng còn trên dưới 10 hộ gia đình làm nghề truyền thống này. Trong đó, có hai hộ cuối cùng làm mặt nạ và trống thủ công là nhà ông Vũ Huy Đông (ảnh) và em gái ông – bà Thoàn. Các hộ còn lại hầu hết chỉ làm trống.

Ông Đông cho biết, làm đồ chơi Trung Thu là nghề truyền thống theo ông hơn 30 năm nay. Cả gia đình ông làm mặt nạ và trống quanh năm để tới tháng 6, 7 âm lịch sẽ chuyển đi bán ở các tỉnh, thành khắp cả nước. Ngoài giữ nghề để làm sản phẩm bán sỉ và lẻ, ông chủ này còn đón khách du lịch trong và ngoài nước đi theo cả dạng tour và tự do, trải nghiệm tự tay làm đồ chơi Trung Thu.

Ban đầu, mặt nạ được tạo hình bằng cách bồi giấy bìa, giấy trắng lên khuôn xi măng đúc sẵn, sử dụng hồ bột sắn để kết dính các lớp giấy. Du khách muốn thử tự tay vẽ có thể mua mặt nạ trắng giá 10.000 – 15.000 đồng để trải nghiệm tại chỗ.

Sau khi phơi khô, mặt nạ giấy trắng được vẽ tay. Từ những chiếc mặt nạ đơn điệu vô tri, chúng được người dân nơi đây thổi hồn trở thành món đồ chơi được con trẻ yêu thích.

Những món đồ chơi Trung Thu của làng Ông Hảo đều được làm thủ công với nguyên liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên như: tre, nứa, giấy, bìa cát-tông… Các công đoạn đều tỉ mỉ và tốn công sức do làm tay hoàn toàn.

Công đoạn vẽ đầu lân trước khi trang trí thêm râu, mắt… sau đó để khô màu là có thể đem bán.

Theo ông Đông, làng Ông Hảo làm hơn 20 loại mặt nạ giấy bồi khác nhau, từ mặt nạ chú Tễu, ông Địa, thằng Bờm, mặt các loại con vật tới đầu lân, đầu sư tử… Mỗi chiếc mặt nạ có giá bán lẻ từ 20.000 đồng, trống loại nhỏ nhất giá 12.000 đồng tới loại lớn giá 200.000 đồng. 

Ông Đông cho biết trung bình mỗi năm nhà ông làm hơn 10.000 chiếc mặt nạ và 8.000 chiếc trống. “Thu nhập chủ yếu lấy công làm lãi nhưng dân làng Ông Hảo vẫn quyết tâm giữ nghề truyền thống”, ông Đông nói. Nhờ đó, mỗi mùa Trung Thu những chiếc mặt nạ hay trống da thuộc làng này vẫn được chở đi bán và tới tay trẻ em ở khắp trong Nam ngoài Bắc.

Hương Chi